Rozwód to zawsze trudna sytuacja – oznacza rozpad związku między dwojgiem małżonków. Jeżeli jednak byli partnerzy nie są w głębokim i poważnym konflikcie, można przeprowadzić go w sposób o wiele szybszy i mniej obciążający psychicznie, korzystając z instytucji rozwodu bez orzeczenia o winie.
Rozwód bez orzekania o winie – co oznacza?
O rozwodzie bez orzekania o winie mówimy, gdy Sąd na podstawie przedłożonego pozwu rozwodowego może orzec o ustaniu związku małżeńskiego, bez wskazywania, czy którakolwiek ze stron związku swoim działaniem (lub zaniechaniem) doprowadziła do rozstania.
Aby Sąd mógł wydać orzeczenie o rozwodzie bez określania winy żadnego z małżonków, muszą zostać wykazane wyłącznie tzw. pozytywne przesłanki rozwodu. To okoliczności, które pozwalają sędziemu stwierdzić, że małżeństwo stron procesu rozwodowego w praktyce już nie istnieje. Przesłanki tego, że doszło do zupełnego rozkładu pożycia mogą być natury:
- emocjonalnej – małżonkowie już nie darzą się miłością,
- fizycznej – nie współżyją ze sobą,
- materialnej – nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego.
Zazwyczaj Sąd uzna powyższe elementy za trwałe, jeżeli występują już co najmniej od 6 miesięcy.
Kiedy nie jest możliwe uzyskanie rozwodu bez orzekania o winie?
Warunkiem, który musi być spełniony, by było możliwe przeprowadzenie rozwodu bez orzeczenia o winie, jest zgodność stron w tym zakresie. Jeżeli jeden z małżonków wnioskuje o orzeczenie winy, Sąd nie może tego zignorować. Jeżeli w trakcie rozpoczętego procesu rozwodowego, uwzględniającego kwestię przypisania winy, małżonkowie złożą wniosek o zaniechanie orzekania o winie, Sąd weźmie to pod uwagę i zrezygnuje z ustalania z czyjego powodu małżeństwo ustało – to możliwe aż do momentu uprawomocnienia się wyroku.
Jak uzyskać rozwód bez orzekania o winie, czyli rozwód za porozumieniem stron krok po kroku
Rozwód bez orzekania o winie, czyli tzw. rozwód za porozumieniem stron, gdy byli małżonkowie są w stanie zgodnie ustalić między sobą warunki zakończenia związku, to jedna z najprostszych procedur przed sądami rodzinnymi. Zawsze jednak należy dopełnić niezbędnych formalności, by rozwiązanie małżeństwa przebiegło sprawnie.
Pierwszy krok to wniesienie pozwu rozwodowego bez orzekania o winie przez jedną ze stron (określaną powodem lub powódką), do Sądu okręgowego (koniecznie w dwóch egzemplarzach). Kolejny etap procesu rozwodowego ma charakter organizacyjny. Sprawie zostanie nadana sygnatura, pismo zostanie doręczone drugiej stronie, zostanie także wyznaczony sędzia, który będzie orzekać.
Jeżeli pozew o rozwód za porozumieniem stron będzie napisany poprawnie, Sąd zwróci się z wezwaniem do powoda o wniesienie opłaty sądowej. Jeżeli pojawią się braki formalne – niezbędne będzie poprawienie dokumentu. To dodatkowo wydłuża cały proces, dlatego tak ważne jest korzystanie z profesjonalnych i wypełnienie ich zgodnie ze wskazówkami.
Po dopełnieniu tych formalności pozostaje oczekiwać na wyznaczenie terminu rozprawy rozwodowej. Czas oczekiwania może różnić się np. w zależności od miasta. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie, gdy nie ma potrzeby przeprowadzania postępowania dowodowego, a strony ustaliły zgodnie inne warunki rozstania, Sąd może orzec o zakończeniu małżeństwa już podczas pierwszej rozprawy. Po 21 dniach od takiej rozprawy wyrok staje się prawomocny. Jeżeli obie strony zgadzają się z orzeczeniem, jest to moment zakończenia procesu rozwodowego.
Co powinno znaleźć się w pozwie o rozwód bez orzekania o winie?
Co dokładnie musi być zamieszczone w pozwie o rozwód bez orzekania o winie, by Sąd nie miał zastrzeżeń formalnych? Najważniejsze elementy pozwu o rozwód bez orzekania o winie to:
- właściwe oznaczenie Sądu,
- poprawne oznaczenie stron sporu – czyli podanie danych powoda i pozwanego,
- uzasadnienie – dlaczego chcemy zakończyć małżeństwo,
- własnoręczny podpis,
- załączniki – konieczny jest odpis aktu małżeństwa.
Najlepszym sposobem, by zadbać o poprawne przygotowanie pozwu o rozwód za porozumieniem stron, jest skorzystanie ze wsparcia profesjonalisty. W przypadku pozwu o rozwód bez orzekania o winie idealnie sprawdzi się gotowy wzór pisma.
Ile trwa uzyskanie rozwodu bez orzekania o winie?
Rozwód bez orzeczenia o winie to sposób na uniknięcie długotrwałego procesu sądowego. Jeżeli na podstawie zgodnego wniosku stron Sąd nie będzie orzekać o winie, w wielu przypadkach wystarczy jedna rozprawa, by możliwe było rozwiązanie małżeństwa. Również w przypadku, gdy małżonkowie mieli dzieci, rozwód bez orzekania o winie będzie szybszym rozwiązaniem – choć pamiętać należy, że potrzebne będzie przedstawienie zgodnych ustaleń dotyczących podziału opieki nad dzieckiem. Długie oczekiwanie na wyznaczenie terminu rozprawy to jeden z głównych powodów wydłużania się postępowania rozwodowego. Ograniczenie liczby niezbędnych rozpraw, m.in. dzięki temu, że Sąd nie musi prowadzić postępowania dowodowego, ani przesłuchiwać świadków, sprawia, że rozwód za porozumieniem stron to najszybszy i najmniej obciążający emocjonalnie sposób na formalne zakończenie małżeństwa.
Ile kosztuje rozwód bez orzeczenia o winie?
Rozwód bez orzekania o winie to bez wątpienia najszybsza i najmniej kłopotliwa forma zakończenia małżeństwa. Jak wygląda pod względem kosztów? Wydatek, który zawsze należy uwzględnić w przypadku rozwodu za porozumieniem stron, to opłata sądowa w wysokości 600 zł. Jeżeli podczas procesu małżonkowie chcą jednocześnie dokonać podziału majątku wspólnego, opłata wyniesie dodatkowe 300 zł.
O ile opłaty urzędowe są stałe, tak kwestia obsługi prawnej może się bardzo różnić. Koszt wynajęcia adwokata może się różnić m.in. w zależności od miasta czy rozpoznawalności kancelarii, ale niewątpliwie znacząco podnosi poziom wydatków. Sposobem na uniknięcie wysokich kosztów adwokata jest wypełnienie gotowego wzoru pozwu o rozwód.
Konsekwencje rozwodu bez orzekania o winie – o czym warto pamiętać?
Orzeczenie rozwodu bez wskazywania strony winnej rozpadu małżeństwa ma swoje znaczące konsekwencje prawne. Najbardziej istotną różnicą w porównaniu do rozwodu z orzeczeniem o winie jest kwestia ewentualnych zobowiązań wobec małżonka.
Orzeczenie o winie ma kluczowe znaczenie pod względem możliwości ubiegania się o alimenty od współmałżonka. Gdy jeden z partnerów zostanie wskazany jako wyłącznie winny doprowadzenia do rozpadu małżeństwa, małżonek, który nie ponosi winy, może wnioskować o otrzymywanie alimentów, jeżeli tylko po rozwodzie obniży się jego poziom życia.
Inaczej jest w przypadku, gdy Sąd nie orzeknie o winie żadnej ze stron. Obowiązek alimentacyjny wobec byłego partnera może wtedy zaistnieć tylko, gdy po rozwodzie popadnie w ubóstwo. To znacząca różnica – pogorszenie jakości życia odnosi się do stanu sprzed rozwodu i może oznaczać przejście z bardzo wystawnego stylu życia, do np. pewnego ograniczenia wydatków osobistych. Gdy nie ma orzeczenia o winie, taka sytuacja nie będzie podstawą do zasądzenia alimentów. Należeć się będą one byłemu małżonkowi tylko w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej, czyli wtedy, kiedy np. ze względu na chorobę nie może się samodzielnie utrzymać. Taki obowiązek alimentacyjny jest ograniczony czasowo do 5 lat od rozwodu (w przypadku orzeczenia o winie brak takiego ograniczenia).
Rozwód bez orzekania o winie a alimenty na dziecko
Jak już wiadomo, przeprowadzenie postępowania rozwodowego bez orzekania o winie jednej ze stron ma kluczowe znaczenie dla powstania obowiązku alimentacyjnego wobec byłego małżonka. Jak zatem wygląda kwestia ustalenia alimentów na rzecz udziału w kosztach utrzymania wspólnego dziecka?
Ten z rodziców, który po rozwodzie nie mieszka wspólnie z małoletnimi dziećmi (lub jeszcze nie utrzymującymi się samodzielnie) ma obowiązek pokrywać część uzasadnionych kosztów związanych z ich utrzymaniem, zapewnieniem dachu nad głową, wyżywieniem, ubraniem, zapewnieniem odpowiedniej opieki medycznej i możliwości rozwoju. Ani orzeczenie o winie, ani jego brak nie ma żadnego wpływu na wysokość alimentów, jakie Sąd przyzna na rzecz dzieci.
Rozwód bez orzekania o winie – podział opieki nad dziećmi
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w tej kwestii jasno rozdziela relację między byłymi partnerami od obowiązków rodzicielskich wobec dzieci. Orzeczenie o winie lub jego brak nie wpływa na m.in. ograniczenie władzy rodzicielskiej czy częstotliwość ustalonych kontaktów. Sąd rodzinny ma na celu ochronę dobra dziecka, dlatego bierze pod uwagę potrzebę zachowania relacji z obojgiem rodziców – nawet jeżeli jedno z nich przyczyniło się do rozpadu małżeństwa.
Warto pamiętać, że orzekanie o winie może stanowić pewne utrudnienie. Długotrwały proces, połączony z udowadnianiem sobie wzajemnych uchybień w roli małżonków i narastające wokół sprawy trudne emocje sprawiają, że w takim wypadku rozstający się małżonkowie często nie są w stanie samodzielnie porozumieć się w kwestii ustalenia formy opieki.
Rozwód bez orzekania o winie o wiele bardziej sprzyja spokojnemu ustaleniu szczegółów nowego trybu życia dziecka, sposobu podejmowania ważnych decyzji dotyczących małoletniego czy określenia częstotliwości kontaktów lub nawet opieki naprzemiennej. Formalnie zatem brak orzeczenia o winie nie wpływa na podział opieki nad dzieckiem, w praktyce może jednak rzutować zarówno na atmosferę i emocje, a także szybsze zakończenie procesu rozwodowego.
Rozwód bez orzekania o winie a podział majątku
Orzeczenie o winie lub jego brak podczas rozwodu nie wpływa na kwestię podziału majątku. W przypadku orzeczenia o winie małżonek uznany za winnego ma takie same prawo do wspólnego majątku. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy można udowodnić przed Sądem, że jedna ze stron świadomie i umyślnie nie dokładała równych starań do powiększania majątku wspólnego, lub wręcz go trwoniła.
Przeprowadzenie rozwodu bez orzeczenia o winie nie stanowi żadnej przeszkody podczas podziału majątku po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Najczęściej spotykana w praktyce postępowań przed Sądami rodzinnymi jest sytuacja, w której majątek wspólny dzielony jest po równo.
Rozwód bez orzekania o winie, czyli tak zwany rozwód za porozumieniem stron, jest znacznie łatwiejszy do przeprowadzenia, szybszy i mniej obciążający emocjonalnie. W wielu przypadkach sprawy udaje się rozwiązać podczas jednego posiedzenia. Sprawy o rozwód bez orzekania o winie często nie wymagają angażowania adwokata, a co za tym idzie – ponoszenia znacznie wyższych kosztów. Dużym ułatwieniem są gotowe wzory pozwów, przygotowane przez doświadczonego prawnika.